Girl: In de verte blijft het reuzenrad draaien
door Maarten Jochems
Op de rand van haar puberteit kijkt Ama vooruit naar een leven dat komen gaat, terwijl haar moeder Grace achteromblikt. Adura Onashile maakt van haar langspeeldebuut Girl een vergezicht op kleine schaal.
Vanuit een woonblok observeert de tienjarige Ama met een verrekijker stiekem haar buren. Ze ziet een vrouw een sigaret roken en een islamitische man bidden op zijn balkon. Door een raam kijkt Ama toe hoe een koppel ruziet, hun dochter loopt kwaad naar buiten. Ondertussen draait er in de verte een reuzenrad.
Ama’s vierentwintigjarige moeder Grace worstelt met een traumatisch verleden en schermt haar dochter daarom vaak van de buitenwereld af. Moeder en dochter tonen zich wel als twee handen op een buik: ze zitten samen in bad, zijn zeer fysiek met elkaar, omhelzen elkaar in bed. Samen vertellen ze het levensverhaal van Grace, een verhaal dat ze allebei vanbuiten kennen en dat zich als een muzikaal refrein doorheen de film herhaalt: “You made a wish.” – “That I would have somebody who could be me friend.” – “So you won’t be lonely.” Die vriend bleek voor Grace een dochter te zijn.
Dat Onashile een theaterachtergrond heeft, komt tot uiting in de aandacht voor decor en kostuums. Girl, dat zich geheel in Glasgow afspeelt, was van in het begin echter bedoeld voor het filmscherm. Daarom zocht Onashile een manier van filmen die dichtbij de personages blijft en daardoor puur cinematisch is. Stiltes en blikken spreken vaak meer dan de dialogen. Op deze manier brengt Girl een intiem moeder-dochterverhaal dat zich verweeft met migratiekwesties en een grillige sociale realiteit. Trauma’s en armoede blijven vooral sluimeren in de personages, waardoor Girl een hoopvol verhaal kan brengen in een harde setting.
De wereld van Ama en Grace is namelijk wel hard: ze leven in een bouwvallig appartement, Grace gaat gebukt onder haar nachtshiften als poetsvrouw en Ama komt op school vaak niet opdagen. Door Grace’ achterdocht tegenover iedereen die wil helpen, toont hun appartement zich steeds meer als een fragiele cocon die zowel beschermt als isoleert. In dit pantser brengt Fiona, een buurmeisje en klasgenote van Ama, steeds meer openingen aan. Ze dansen samen, sluipen een huis binnen en in een winkelcentrum brengt Fiona glossy make-up aan bij Ama. Grace reageert door de ramen van het appartement af te plakken met karton, als manier om Ama’s verbeelding een halt toe te roepen. Later tekent Ama het uitzicht echter opnieuw op dit karton en branden de lichtjes van het reuzenrad op de muur in krijtkleuren. Zowel Ama’s verbeelding als haar opgroeiprocessen blijven finaal op volle kracht draaien.
Naar het einde van de film toe lijken Ama en Grace soms niet meer goed te weten hoe ze zich voelen en wie ze zijn. Hun veranderingen krijgen niet voldoende tijd om overtuigend te zijn. Het ingetogen einde laat wel blijken dat Girl geen groots dramatisch statement wil maken, maar net als de camera liever dicht bij de personages blijft. Zowel moeder als dochter staan nog steeds aan het begin van twee moeilijke processen, maar hebben elkaar daarin opnieuw gevonden. Wanneer ze samen een ritje in het reuzenrad nemen, toont deze dubbelheid zich nog het meest: de kleine cabine bootst de veilige intimiteit van hun thuis na, maar laat op haar hoogtepunt ook een panorama vol mogelijkheden zien.